Kernreactoren Petten

Uit Wikipedia, de vrije encyclopedie
(Doorverwezen vanaf Kerncentrale Petten)
Ga naar: navigatie, zoeken
Kernreactoren Petten
Kernreactoren Petten
Kernreactoren Petten
Land Nederland
Locatie Petten
Coördinaten 52° 47′ NB, 4° 41′ OL
Eigendom Europese Commissie en NRG
Inbedrijfsname 1960
Aantal reactoren 2
Film van de bouw van het reactorcentrum in Petten.
Lijst van kernreactoren

De kernreactoren Petten zijn twee kleine kernreactoren in Nederland, nabij Petten (Noord-Holland). Ze zijn sinds het begin van de jaren zestig in gebruik en zijn bedoeld voor onderzoek en voor het produceren van radionucliden voor medisch gebruik.

Reactoren[bewerken]

Op het terrein van het Gemeenschappelijk Centrum voor Onderzoek van de Europese Commissie, naast het Energieonderzoek Centrum Nederland (ECN) staan twee onderzoeksreactoren: de hogefluxreactor en de lagefluxreactor. De hogefluxreactor is eigendom van de Europese Commissie. De lagefluxreactor is eigendom van NRG. NRG is een dochteronderneming van ECN.

Reportage uit 1960 over een bezoek aan het reactorcentrum in Petten.

De lagefluxreactor is sinds 1960 in gebruik, de hogefluxreactor sinds 1961. Beide reactoren worden door NRG beheerd. Het thermisch vermogen van de hogefluxreactor (HFR) is 45 MW, dat van de lagefluxreactor (LFR) is 30 kW, vergelijkbaar met een cv-installatie. In de hogefluxreactor worden onder meer radioactieve isotopen geproduceerd, die na chemische bewerkingen in een speciale productiefaciliteit in Petten, aan ziekenhuizen worden geleverd voor diagnostiek en voor de bestrijding van kanker (radiotherapie). De reactor in Petten produceert een derde van de medische isotopen wereldwijd.[1] De medische activiteiten gebruiken ongeveer de helft van de capaciteit van de HFR. De andere helft wordt gebruikt voor onderzoek. Dit onderzoek betreft tegenwoordig onder meer het gedrag van materialen onder invloed van ioniserende straling, wat van belang is voor de veiligheid en betrouwbaarheid van nucleaire installaties.

De lagefluxreactor werd gebruikt voor opleidings- en trainingsdoeleinden, en voor materiaalkundig onderzoek. Per december 2010 zijn de bedrijfsactiviteiten van de LFR gestopt. Het besluit van NRG om de bedrijfsvoering van de LFR te beëindigen is genomen na een bedrijfseconomische evaluatie van het gebruik van deze installatie. Vanwege een lage gebruiksfrequentie werden de investeringen die gemaakt zouden moeten worden voor de conversie van hoogverrijkt uranium (highly enriched uranium, HEU) naar laagverrijkt uranium (low-enriched uranium, LEU) niet rendabel geacht. Het aanbrengen van de benodigde aanpassingen aan de LFR wordt dan ook niet meer overwogen.[2]

Hoogverrijkt uranium[bewerken]

Tot en met 2005 gebruikte de hogefluxreactor zogenaamd hoogverrijkt uranium als brandstof met ongeveer 90% splijtbaar 235U. Deze brandstof is in principe geschikt om er kernwapens van te maken en vergroot daarom het risico op proliferatie van kernwapens. In 2005 en 2006 is de reactor daarom overgeschakeld op het gebruik van laagverrijkt uranium (minder dan 20% 235U) als brandstof. Vanaf mei 2006 gebruikt de reactor alleen nog laagverrijkt uranium.[3] Wel wordt naar verwachting tot in 2016 nog hoogverrijkt uranium gebruikt in de targets die worden ingezet bij de productie van medische isotopen.[4]

Nieuwbouw[bewerken]

Omdat de huidige reactor aan het eind van zijn levensduur zit, zijn er plannen voor nieuwbouw. Deze reactor, PALLAS genaamd, moet de hogefluxreactor in 2020 vervangen. De kosten voor nieuwbouw zijn geschat op 500 miljoen euro. In 2011 werd bekend dat de aanbesteding vertraging heeft opgelopen, omdat de regering nog geen besluit heeft genomen en de financiering nog niet rond is.[5]

Op 20 januari 2012 besloten het kabinet en de provincie Noord-Holland om samen 80 miljoen euro uit te trekken voor de nieuwe PALLAS reactor. Dit geld is bedoeld voor het ontwerp, de aanbesteding en vergunningprocedure. De kosten voor de bouw en exploitatie moeten door marktpartijen worden gedragen.[1]

Medio mei 2014 vroeg NRG, het bedrijf dat de reactor exploiteert, een overbruggingskrediet aan bij het ministerie van Economische Zaken, vanwege de in de voorgaande jaren geleden verliezen. Daarnaast werd er onderhandeld met de banken over de naar schatting 80 miljoen euro, nodig voor het komende onderhoud van de vijftig jaar oude reactor.[6][7]

Incidenten[bewerken]

Op 16 november 2001 viel de netstroom uit en bleek het back-upsysteem voor de stroomvoorziening van de koeling niet te werken. Na vier minuten was de stroomvoorziening hersteld. Volgens Frans Saris, oud-directeur van ECN, zou er een kernsmelting (meltdown) hebben plaatsgevonden als de stroomstoring langer had geduurd.[8] Volgens een verslag uit 2002 van de Kernfysische Dienst (KFD) van het ministerie van VROM is er "geen sprake geweest van een onveilige situatie" en was o.a. de "dieselnoodkoelpomp volledig beschikbaar".[9] De KFD heeft het incident destijds ingeschaald op INES-niveau 1, wat als een 'onregelmatigheid' omschreven wordt in een schaal van 0 ('afwijking') tot 7 ('grote ramp').

In 2002 werd de hogefluxreactor enige weken stilgelegd na ontdekking van een scheurindicatie en problemen rond de veiligheidscultuur binnen het bedrijf. Na uitgebreid onderzoek en nadat een reeks van aanvullende maatregelen was aangekondigd, werd de reactor weer in bedrijf genomen.

In de zomer 2008 waren er scheurtjes in het primaire koelsysteem van de HFR waardoor de reactor niet op planning kon worden opgestart.[10] Daardoor konden minder radioactieve isotopen worden geleverd. Na een uitgebreide reparatie werd op 12 februari 2009 de reactor weer opgestart.

In 2009 was er een INES-1 incident, ditmaal met betrekking tot een niet goed vergrendelde sluitligger in de hogefluxreactor.[11]

Na een geplande onderhoudsstop in november 2012 bleef de reactor langere tijd uitgeschakeld nadat een 'abnormaliteit' in het koelwatersysteem was vastgesteld.[12] In juni 2013 werd de reactor weer in gebruik genomen na aanpassingen en uitbreidingen van het koelsysteem.[13]

17 oktober 2014 werd door de Nederlandse regering een lening van 82 miljoen euro aan [ECN] (Energieonderzoek Centrum Nederland) en het dochterbedrijf NRG verstrekt om de verouderde reactor voor medische isotopen nog voor een periode van 10 jaar open te kunnen houden.[14]

Een dag later bleek dat er al jaren grote problemen waren met de veiligheidscultuur bij de reactor, dat de sluiting van de reactor in 2014 van bovenaf was opgelegd en werd ook bekend, dat er personeelsleden waren ontslagen om een cultuuromslag te bewerkstelligen.[15]

Zie ook[bewerken]

Externe links[bewerken]

Bronnen, noten en/of referenties
  • De tekst op deze pagina of een eerdere versie daarvan is afkomstig van de website van het Ministerie van VROM.
  • De informatie over de conversie van de hogefluxreactor is afkomstig van de website van NRG

  1. a b Provincie Noord-Holland: Groen licht voor nieuwe onderzoeksreactor Petten, persbericht met datum 20 januari 2012 [1]
  2. Mededeling voornemen tot buitengebruikstelling en ontmanteling van de LFR, 29 mei 2012, [2]
  3. Berichtgeving over Petten in het kader van de NSS, persbericht NRG, 14 maart 2014 (geraadpleegd 28 maart 2014)
  4. Brief van drie Amerikaanse wetenschappers aan de Nederlandse minister Timmermans van Buitenlandse Zaken.
  5. Nieuwe kernreactor Petten verder vertraagd, RTV Noord-Holland
  6. Nu.nl (14 mei 2014) Bedrijf achter kernreactor Petten bijna failliet
  7. KRO Brandpunt Reporter (15 mei 2014) Kernreactor Petten bijna failliet
  8. Frans Saris, "Darwin meets Einstein", geciteerd in SP.nl, 24 november 2009.
  9. VROM – Inspectie Kernfysische Dienst (KFD), notitie RT02-415.256 d.d. 20 december 2002.
  10. Persvoorlichter NRG in het Radio 1 journaal
  11. Rapportage nucleaire inrichtingen 2009
  12. Kernreactor Petten blijft langer stilliggen wegens ‘abnormaliteit’, NRC-Handelsblad
  13. nos.nl, 11 juni 2013 - Kernreactor Petten draait weer
  14. De Volkskrant (17 oktober 2014) Kabinet: de kernreactor van Petten is veilig en krijgt 82 miljoen euro
  15. De Volkskrant (18 oktober 2014) Kernfysische dienst greep in na reeks incidenten bij reactor in Petten