Vliegbasis Eindhoven

Uit Wikipedia, de vrije encyclopedie
(Doorverwezen vanaf Eindhoven Airport)
Ga naar: navigatie, zoeken
Vliegbasis Eindhoven
Eindhoven Airport
Eindhoven Airport
Eindhoven Airport
IATA: EIN ICAO: EHEH
Algemene informatie
Opgericht 10 september 1932 als Welschap
Type Militair en civiel
Eigenaar Schiphol Group (51%)
Plaats Eindhoven
Hoogte 23 m
Coördinaten 51° 27′ NB, 5° 22′ OL
Website Civiel Militair
Locatie in Nederland
Vliegbasis Eindhoven
Vliegbasis Eindhoven
Startbanen
   Baan      Lengte   Materiaal
03-21[1] 3000 m Asfalt
Lijst van luchthavens
Portaal  Portaalicoon   Luchtvaart
Het originele luchthavengebouw

De Vliegbasis Eindhoven of Eindhoven Airport (IATA: EIN, ICAO: EHEH), in de volksmond nog vaak Welschap, ligt aan de westkant van Eindhoven, tussen Best en Veldhoven. Van oorsprong is het een civiel vliegveld dat na de oorlog als vliegbasis is overgegaan in handen van de Koninklijke Luchtmacht. Het vliegveld wordt deels door de burgerluchtvaart gebruikt. Met 4,7 miljoen passagiers in 2016[2] is Eindhoven Airport, qua reizigers, het grootste regionale vliegveld in Nederland. Er werken circa 1200 burgers en militairen.

Bijzonderheden[bewerken]

  • IATA-code: EIN
  • ICAO-code: EHEH
  • Baan 03-21[1], lengte 3000 meter, breedte: 45 meter, verharding: asfalt (PCN 60)
  • Navigation aid; de basis heeft een militair radiobaken, TACAN EHEH channel: 119
  • Gebruik vindt plaats door militair en burger vliegverkeer
  • De Schiphol Group bezit 51% van de aandelen in Eindhoven Airport

Geschiedenis[bewerken]

11 mei 1935, officiële opening stationsgebouw vliegveld. De minister arriveerde met een esquadrille vliegtuigen uit Soesterberg.

In 1932 werd het vliegveld onder de naam Welschap als grasbaan ingericht bij het kerkdorp Zeelst, dat in 1921 opgegaan was in Veldhoven. Op 28 september 1932 werd de "Noord-Brabantsche Aero Club" (NBAC) opgericht door o.a. Frits Philips, zelf een enthousiast sportvlieger. De nieuwe vereniging had tot doel het (sport)vliegen in deze regio te bevorderen. Later werd de club opgesplitst in de "Eindhovense Aero Club-motorvliegen" (EAC-m) en de "Eindhovense Aero Club-zweefvliegen" (EAC-z) allebei nog steeds gevestigd in Eindhoven.

Op 1 mei 1934 kwam een verbinding Eindhoven-Rotterdam-Amsterdam tot stand en op 1 juni de lijn Eindhoven-Twente-Groningen.[3] Beide routes werden tweemaal daags in beide richtingen gevlogen.

In april 1939 werd het vliegveld gevorderd vanwege de algemene mobilisatie. De oorlog maakt een einde aan de ontwikkelingen en aspiraties van het vliegveld Welschap. In twee dagen werd Eindhoven bezet en nam de Luftwaffe er bezit van. De naam werd veranderd in Fliegerhorst Eindhoven en de Duitsers begonnen direct met de uitbreiding van het vliegveld. Dit resulteerde in een professioneel vliegveld met drie geplaveide startbanen[4], 130 opstelplaatsen en 53 grote hangars. Om het vliegveld heen werd een aantal bunkers gebouwd, soms gecamoufleerd als huizen. In 1942 werd een kampement gebouwd voor de legering van Duitse militairen. Na de oorlog hebben de Britten het gebruikt waarna het in gebruik werd genomen door de KLu. De naam van verzetsstrijder Peter Zuid komt terug in benaming van het kampement.

Op 18 september 1944 werd Eindhoven en omgeving in het kader van de operatie Market Garden bevrijd door Amerikaanse paratroepen van de 101e Airborne Division. De volgende dag werd op vliegveld Welschap de Nederlandse vlag gehesen. Een Britse Airfield Repair Unit werd ingezet om meer dan 1650 bomkraters dicht te gooien. Na de oorlog waren er tijdelijk enkele Amerikaanse en Britse squadrons gelegerd en in 1952 ging het vliegveld over in handen van de Koninklijke Luchtmacht die drie squadrons op Eindhoven stationeerde; 314, 315 en 316 Sqn. Er werd gevlogen met de F-84G Thunderjet en de F-84F Thunderstreak. In 1970 ging 315 Sqn over naar de Vliegbasis Twenthe en werden 314 en 316 Sqn uitgerust met de Northrop NF-5.

In het begin van de jaren 80 werd een nieuwe startbaan aangelegd, om de geluidsoverlast in de Eindhovense wijk Woensel en de dorpen Nuenen en Wintelre te beperken. Dit onder protest (tot en met de Raad van State) van Veldhoven, waar de overlast toenam. De nieuwe baan (destijds 04-22) heeft een andere geografische ligging dan de oude baan (08-26).[5] Op de locatie van de oude startbaan is een nieuwe woonwijk, Meerhoven, verrezen. Het oorspronkelijke luchthavengebouw is bewaard gebleven wordt nu gebruikt als wijkcentrum van deze wijk.

In 1983 werden de vliegbases Eindhoven en Gilze-Rijen op papier samengevoegd in verband met bezuinigingen. In 1988 werd 314 Sqn gestationeerd op Gilze-Rijen en kwam 316 Sqn van Gilze-Rijen naar Eindhoven. 316 Sqn bleef tot zijn opheffing in 1994 gestationeerd op Eindhoven. Beide squadrons gingen van de NF-5 over op de F-16. In 1992 werd ook 334 Sqn (transporttaken) van vliegbasis Soesterberg met 12 Fokker F-27 Friendship/Troopship overgeplaatst naar Eindhoven. In 1995 werd de samenvoeging van Eindhoven en Gilze-Rijen weer ongedaan gemaakt en werd ook 314 Sqn opgeheven. Op Gilze-Rijen werden Apache gevechtshelikopters gelegerd terwijl aan de Vliegbasis Eindhoven de luchttransporttaak werd toegewezen.

In juli 1996 verongelukte een Belgisch C-130 Herculesvliegtuig op het vliegveld. Bij deze Herculesramp vloog het vliegtuig in brand en kwamen 34 militairen om. Op de plaats van deze ramp bevindt zich tegenwoordig een monument ter nagedachtenis.

Vanaf het begin bleef de burgerluchtvaart zijn stempel drukken. Philips en KLM maakten zowel gebruik van de baan als van de door de Koninklijke Luchtmacht verzorgde verkeersleiding, brandweer en geneeskundige dienst. In 1984 werd op het civiele deel van het veld een aankomst- en vertrekhal gevestigd. BASE Regional Airlines had het vliegveld als thuisbasis van 1985 tot 2001. In 2002 startte Ryanair met haar eerste lijndienst, naar Londen Stansted. Met deze lijndienst werd een begin gemaakt met de ontwikkeling van Eindhoven Airport tot de grootste regionale luchthaven van Nederland. In 2005 volgde de opening van het nieuwe luchthavengebouw met in 2013 een verdere uitbreiding.

Eindhoven Airport is voor 51% eigendom van Schiphol Group. De gemeente Eindhoven en de provincie Noord-Brabant zijn elk voor 24,5% aandeelhouder. De grond is echter eigendom van de Koninklijke Luchtmacht en het militaire deel (Vliegbasis Eindhoven) draagt nog steeds de naam Welschap.

In 2013 is de baanaanduiding gewijzigd van 04-22 in 03-21, in verband met de verschuiving van de magnetische pool.

Militaire activiteiten[bewerken]

Op de vliegbasis zijn gestationeerd:

  • 334 Sqn, verantwoordelijk voor vluchten met KDC-10 en Gulfstream IV;
  • 336 Sqn, verantwoordelijk voor vluchten met C-130 Hercules;
  • 940 Sqn, verantwoordelijk voor logistiek, onderhoud en passagiersafhandeling militaire vluchten;
  • 941 Sqn, verantwoordelijk voor de verkeersleiding, meteo, brandweer, bewaking en geneeskundige dienst.
  • 942 Sqn, verantwoordelijk voor het onderhoud van al het vliegend materieel van het vliegveld. Tevens vallen hieronder alle vliegtuiggerelateerde werkplaatsen.

Vliegbasis Eindhoven is een ondersteunende vliegbasis, van waaruit alle luchttransporttaken worden gecoördineerd en uitgevoerd. De aankomst/vertrekhal op de vliegbasis is het vertrek- en terugkeerpunt voor alle uitgezonden militairen van de krijgsmacht.

In 2007 werd ca. 6 miljoen kilo vracht van en naar vliegbasis Eindhoven vervoerd. Ook werden ruim 23.000 personen vervoerd; dit vooral in verband met Nederlandse deelname aan de ISAF in Afghanistan. Voor het vervoer werden niet alleen alle 11 transportvliegtuigen van de luchtmacht ingezet; ook werden toestellen ingehuurd en werd transport van NAVO-partners ingezet. Hierbij werden de openstellingstijden verruimd. Omdat vliegoperaties over grote afstanden plaatsvinden, waarbij rekening gehouden moet worden met het vliegen over oorlogsgebied, waren vaak nachtelijke aankomst- of vertrektijden noodzakelijk. Soms werd hierdoor op 24/7 basis gewerkt.

Er vonden in 2007 45 ambulance- en transplantatievluchten plaats. Vliegbasis Eindhoven is continu beschikbaar voor ambulance- en transplantatievluchten.

Vestiging van het MCCE[bewerken]

In juni 2007 hebben 15 EU- en NAVO-landen een overeenkomst getekend voor de oprichting van het Movement Coordination Centre Europe (MCCE). Dit project is 1 juli 2007 op vliegbasis Eindhoven gestart en heeft als doel de inzet van tactisch transport en air-to-air refueling missies tussen de deelnemende landen te coördineren. Het MCCE gaat ook steun leveren aan EU- en NAVO-missies.

De in het MCCE deelnemende landen zijn: België, Canada, Denemarken, Estland, Finland, Frankrijk, Duitsland, Hongarije, Italië, Letland, Luxemburg, Nederland, Noorwegen, Oostenrijk, Polen, Portugal, Verenigd Koninkrijk, Roemenië, Slovenië, Spanje, Tsjechië, Turkije, VS, Zweden.

Burgerluchtvaart[bewerken]

Ryanair bij de terminal

Van het civiele deel van het vliegveld (bekend onder de naam Eindhoven Airport) maken de volgende maatschappijen gebruik (deze maatschappijen voeren lijndiensten uit; in de zomermaanden maken meer maatschappijen gebruik van deze luchthaven): Transavia, Ryanair, Wizz Air, Corendon, Jetairfly, TUI en vanaf begin 2016 ook Vueling Airlines. Eindhoven Airport, de civiele medegebruiker van vliegbasis Eindhoven, maakte in 2007 een groei in het aantal passagiers van 34%. Het aantal civiele vluchten steeg door de ondersteuning van personeel van vliegbasis Eindhoven met 21%. Transavia deelde mee vanaf februari 2013 een basis te openen op Eindhoven met drie gestationeerde vliegtuigen. Vanaf dat moment is een aantal nieuwe bestemmingen (Bologna, Kopenhagen, Madrid en Napels) toegevoegd aan het vluchtaanbod en is de frequentie op enkele bestaande bestemmingen (o.a. Alicante, Ibiza, Mallorca, Faro en Lissabon) fors opgevoerd. Ook Ryanair heeft bekendgemaakt een basis te openen. Vooralsnog gaat het om één gestationeerd vliegtuig en daarbij zijn een aantal nieuwe bestemmingen toegevoegd; Agadir, Fes, Bordeaux en Chania (Kreta).

In juni 2013 werd een uitbreiding van de terminal in gebruik genomen met een nieuwe aanbouw voor aankomende passagiers, alsmede kantoorruimte en een driesterrenhotel. Ook is de bestaande terminal heringericht met meer winkelgelegenheden en meer incheckbalies en controleposten voor de douane. De terminal heeft daardoor een capaciteit van vijf miljoen reizigers per jaar.

Op 9 februari 2015 kondigde het toenmalige Arke (tegenwoordig TUI) aan vanaf 1 november 2015 rechtstreeks met de Boeing 787 Dreamliner naar Aruba en Curaçao te gaan vliegen.[6] Dit zouden de eerste trans-Atlantische bestemmingen worden voor de luchthaven. Eind augustus werd echter bekendgemaakt dat deze vluchten geen doorgang kunnen vinden vanwege het gebrek aan mogelijkheden voor 100-procentscontroles.[7]

Voor-/natransport[bewerken]

Eindhoven Airport is vanaf Station Eindhoven bereikbaar via de HOV1 Eindhoven lijn 401 en de aanvullende AirportShuttle lijn 400 alsmede met de streeklijnen 103 en 145 van Hermes. Met lijn 103 is het vliegveld ook vanuit Veldhoven bereikbaar, lijn 145 biedt tevens een verbinding naar station Best. Er zijn ook directe busverbindingen (AirExpressBus) met Utrecht en Amsterdam.

Eindhoven Airport ligt vlakbij afrit 29 (Eindhoven Airport) van de N2 (Randweg Eindhoven).

Aantal passagiers/vluchten/resultaat[bewerken]

Vertrekhal Eindhoven Airport
zicht op de luchthaven van Eindhoven
Jaartal Passagiers Vliegbewegingen[8] Resultaat[9]
2000 337.553 18.085
2001 282.233 13.231
2002 366.496 12.612
2003 422.735 11.693
2004 694.451 13.488 € 332.000
2005 946.218 13.151 € 1.189.000
2006 1.143.557 13.979 € 1.486.000
2007 1.544.098 16.774 € 901.000
2008 1.629.893 17.217 € 2.733.000
2009 1.739.053 15.641 € 2.192.000
2010 2.142.832 18.860 € 5.237.000
2011 2.643.483 22.000 € 7.288.000
2012 2.977.643 24.265 € 6.761.000
2013 3.396.853 26.508 € 6.108.000
2014 3.926.395 28.909 € 6.997.000
2015 4.331.658 30.395 € 8.269.000

Natuur en landschap[bewerken]

De vliegbasis kan in zekere zin als een rustgebied worden beschouwd, hoewel de aan de vliegbasis gebonden militaire en civiele activiteiten natuurlijk ook voor verstoring zorgen. Een botanische bijzonderheid is een populatie van trilgraszegge, die dateert uit de tijd dat Welschap een Duitse basis was, en met matrassen is meegekomen. Ze komt echter niet tot bloei. Ook wordt er valse kamille en, in een poel, gesteeld glaskroos gevonden. Het beheer van het terrein van de basis is op verschraling gericht, wat van belang is voor de vliegveiligheid daar schraalland geen grote vogels aantrekt, en tevens voor een boeiende flora zorgt.

Buurt[bewerken]

Eindhoven Airport
Buurt van Eindhoven
Map - NL - Eindhoven - Wijk 16 Stadsdeel Strijp - Buurt 38 Eindhoven Airport.svg
Kerngegevens
Provincie Noord-Brabant
Gemeente Eindhoven
Stadsdeel Strijp
Plaats Eindhoven
Wijk Meerhoven
Oppervlakte 600 ha  
Inwoners 5
Overig
Postcode(s) 5657

De gemeente Eindhoven hanteert de naam Eindhoven Airport ook als naam voor een buurt in het stadsdeel Strijp. In het gebied van 600 ha bevinden zich behalve het vliegveld ook een bedrijventerrein en 3 huishoudens met in totaal 5 bewoners.[10]

Zie ook[bewerken]

Externe links[bewerken]