IJsseloog

Uit Wikipedia, de vrije encyclopedie
Ga naar: navigatie, zoeken
IJsseloog
Eiland van Nederland
IJsseloog
IJsseloog
Locatie
Land Nederland
Locatie Ketelmeer
Coördinaten 52° 36′ NB, 5° 45′ OL
Algemeen
Inwoners onbewoond
IJsseloog vanuit de lucht
Inlaat van baggerspecie op IJsseloog

IJsseloog is een kunstmatig eiland in het Ketelmeer dat tot doel heeft verontreinigd slib uit de bodem van het meer te bergen. Daarnaast heeft het IJsseloog een recreatie- en natuurontwikkelingsfunctie. Het eiland dankt zijn naam aan de ligging voor de monding van de IJssel en aan de vorm van het slibdepot, rond als een oog, waardoor het contactoppervlak van het slibdepot met de omgeving zo klein mogelijk is.

Geschiedenis[bewerken]

In de jaren 1950 tot 1990 is verontreinigd slib aangevoerd door de IJssel en als bezinksel terecht gekomen op de bodem van het Ketelmeer. Het slib bevat giftige stoffen en metalen, zoals kwik en zink. Sinds de jaren 1990 is de waterkwaliteit van de IJssel sterk verbeterd. Hoewel het verontreinigde slib niet direct tot problemen leidt omdat de bodem bij de zandstranden en zwemplekken niet vervuild is, wil Rijkswaterstaat voorkomen dat de verontreiniging zich verder verspreidt richting het IJsselmeer. Bovendien belemmert het aanwezige verontreinigde slib verdere ontwikkeling van het gebied voor recreatie en natuur. Omdat het niet haalbaar was om het zwaar verontreinigde slib te saneren, is besloten om het slib permanent op te slaan in een speciaal daarvoor ontworpen depot. Het depot is midden in het meer aangelegd om problemen met landbouw en omwonenden te voorkomen. Aanleg van zo'n depot op land zou de grondwaterstanden van aangrenzende gebieden beïnvloeden.

De bouw van slibdepot IJsseloog is in 1996 gestart en in 1999 voltooid. Er is een haven aangelegd om het slib ook per schip te kunnen aanvoeren.

Slibdepot[bewerken]

IJsseloog bestaat uit een ringvormige put van 45 meter diep met een diameter van een kilometer. De put is midden in het Ketelmeer gegraven en bij de aanleg zijn enkele enorme zwerfstenen uit de IJstijd gevonden en twee mammoetbotten van 25.000 jaar oud. De put wordt omringd door een tien meter hoge dijk. De belangrijkste eis bij de bouw van het waterbouwkundig werk IJsseloog was dat het opgeslagen slib niet kan doorlekken naar het grondwater of naar het Ketelmeer. De vervuiling kan niet via de dijken naar het Ketelmeer doorlekken doordat het waterpeil in de put op minimaal 4 meter onder NAP wordt gehouden. Dit is lager dan de bodem van het Ketelmeer, dat gemiddeld 2,4 meter diep is.

IJsseloog heeft voldoende capaciteit om 20 miljoen slib te bergen. Twee derde hiervan is gereserveerd voor slib uit het Ketelmeer en de rest voor zwaar verontreinigd slib van elders.

Sanering Ketelmeer[bewerken]

Na voltooiing van IJsseloog in 1999 is Rijkswaterstaat begonnen met de sanering van het Ketelmeer. Van 1999 tot 2002 is het deel van het Ketelmeer ten oosten van IJsseloog gesaneerd. Van 2010 tot 2012 zijn de verontreinigde delen van het Ketelmeer gesaneerd die direct ten westen van IJsseloog liggen. De laag met vervuild slib was daar zo'n 50 centimeter dik. Onderzocht wordt of ook de bodem van het meest westelijke deel van het Ketelmeer (ten oosten van de Ketelbrug) moet worden gesaneerd.

Natuurontwikkeling[bewerken]

Direct ten oosten van het slibdepot zijn nog twee eilanden aangelegd: Schokkerbank en Hanzeplaat. Deze twee eilanden beslaan 110 hectare en zijn ingericht als natuur- en recreatiegebied. Watervogels als zwanen, ganzen, lepelaars, bergeenden en futen bevolken de eilanden.

Het is nog niet duidelijk wat met slibdepot zal gebeuren wanneer het eiland helemaal is gevuld. Een recreatieve bestemming behoort tot de mogelijkheden.

Topografie[bewerken]

IJsseloog-natuur-OpenTopo.jpg

Topografische kaart van het IJsseloog, per maart 2015.

Externe link[bewerken]